Sacubitril/valsartan en kwaliteit van leven

Sacubitril/valsartan zorgt mogelijk voor een grotere verbetering van de kwaliteit van leven vergeleken met ACE-remmers of ARB’s (RAS-remmers) bij patiënten met HFrEF, maar niet bij HFpEF. Het risico op hypotensie als bijwerking is hoger voor sacubitril/valsartan dan RAS-remmers. Dit blijkt uit een meta-analyse van Yang et al.

Beschrijving studie

De onderzoekers includeerden 8 gerandomiseerde studies met in totaal 17.390 patiënten. Met behulp van verschillende vragenlijsten werd sacubitril/valsartan vergeleken met RAS-remmers voor uitkomstmaten voor de kwaliteit van leven. De kwaliteit van leven werd gemeten met 3 verschillende instrumenten:

• Kansas City Cardiomyopathy Questionnaire (KCCQ)
• Minnesota Living with Heart Failure Questionnaire (MLHFQ)
• Medical Outcomes Study Short Form Health Survey 12/36 (SF-12/36).

Resultaten

Van de geïncludeerde studies maakten 6 gebruik van de KCCQ, 2 van de SF-12/36 en 1 van de MLHFQ. In 5 studies hadden patiënten HFrEF en in 3 studies HFpEF. Bij patiënten met HFrEF zorgde sacubitril/valsartan in vergelijking met RAS-remmers voor een grotere verbetering van de kwaliteit van leven gemeten met de KCCQ. Bij patiënten met HFpEF werd geen verschil gezien. De MLHFQ en SF-12/36 scores waren vergelijkbaar voor sacubitril/valsartan en RAS-remmers. In de studies was hypotensie de meest voorkomende bijwerking en het risico hierop was hoger voor sacubitril/valsartan dan voor RAS-remmers. Het risico op de afname van de nierfunctie, hoesten en hyperkaliëmie door sacubitril/valsartan was vergelijkbaar met RAS-remmers.

Discussie

Gemeten met de KCCQ zorgt sacubitril/valsartan voor een grotere verbetering van de kwaliteit van leven van patiënten met HFrEF dan RAS-remmers. Voor de MLHFQ en SF-12/36 is dit niet het geval. De verschillende vragenlijsten voor de bepaling van de kwaliteit van leven in deze meta-analyse verschillen op een aantal vlakken. Zo is de KCCQ als meetmethode gevoeliger en maakt het gebruik van een grotere steekproefgrootte dan de MLHFQ en SF-12/36. Een beperking van de meta-analyse is dat deze slechts een klein aantal studies includeerde. Hierin kwamen de SF-12/36 en MLHFQ  slechts 2 en 1 keer voor. Tot slot maakten sommige studies geen onderscheid tussen patiënten met HFpEF en HFmrEF. Waarom de verbetering van de kwaliteit van leven verschilde per gebruikte meetmethode is onduidelijk. Grotere studies met een goede studieopzet zijn daarom nodig.

Belang voor de praktijk

Bij de behandeling van HFmrEF of HFrEF, adviseert de NHG-Standaard Hartfalen (2021) lisdiuretica, RAS-remmers, bètablokkers en eventueel aldosteronantagonisten. Sacubitril/valsartan wordt niet aanbevolen in de eerste lijn (NHG, 2021). De 2021 ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure (2021) adviseert bij patiënten met symptomatisch HFrEF sacubitril/valsartan voor te schrijven als alternatief voor een ACE-remmer (ESC, 2021). Volgens deze studie verbetert sacubitril/valsartan mogelijk de kwaliteit van leven bij patiënten met HFrEF vergeleken met RAS-remmers. Wel is het risico op hypotensie groter voor sacubitril/valsartan dan RAS-remmers. Voorschrijvers in de tweede lijn zullen daarom per patiënt moeten afwegen of sacubitril/valsartan een geschikt alternatief is voor een ACE-remmer.

Belangenverstrengeling

Geen vermeld.

Bron

Yang HR et al. Efficacy and Safety of Sacubitril/Valsartan Compared With ACEI/ARB on Health-Related Quality of Life in Heart Failure Patients: A Meta-Analysis. Ann Pharmacother. 2022 Dec 8:10600280221140575.