Opvallend hoog gebruik nieuwe cholesterolverlagers in Nederland

Nederland heeft een gemiddeld gebruik en aantal gebruikers van cholesterolverlagers ten opzichte van andere Europese landen (België, Duitsland, Denemarken, Engeland, Estland, Finland, Frankrijk, Letland, Italië en Tsjechië). Het gebruik en aantal gebruikers van nieuwe cholesterolverlagers (alirocumab, evolocumab en inclisiran) is in Nederland echter het hoogst ten opzichte van de andere Europese landen. Ook de procentuele uitgave in euro’s aan de nieuwe cholesterolverlagers is in Nederland flink hoger dan in de andere onderzochte Europese landen. Dat is de conclusie uit een onderzoek van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik naar het gebruik van cholesterolverlagers in diverse Europese landen. 

Achtergrond

Er zijn diverse geneesmiddelen beschikbaar voor de behandeling van hypercholesterolemie. Eerstekeusmiddelen zijn de statines atorvastatine, rosuvastatine en simvastatine, waar nodig met toevoeging van ezetimib. Sinds 2015 zijn er diverse nieuwe cholesterolverlagers beschikbaar gekomen, waaronder de PCSK9-remmers alirocumab en evolocumab, bempedoïnezuur en inclisiran. Deze middelen hebben een beperkte plaats in de behandeling van hypercholesterolemie en komen alleen in aanmerking in de tweedelijnszorg.  

Dit onderzoek vergelijkt het gebruik van alle en nieuwe cholesterolverlagers in diverse Europese landen (België, Duitsland, Denemarken, Engeland, Estland, Finland, Frankrijk, Italië, Letland, Nederland en Tsjechië).  

Resultaten 

Uit analyse van diverse Europese geneesmiddeleninformatiedatabases blijkt dat zowel het aantal gebruikers als het totale gebruik (DDD/1000 inwoners per dag) van alle cholesterolverlagers jaarlijks toeneemt in alle onderzochte Europese landen. Nederland neemt een gemiddelde positie in ten opzichte van de andere landen.  

Het relatieve gebruik van de nieuwe cholesterolverlagers alirocumab, evolocumab en inclisiran was de afgelopen jaren het hoogst in Nederland met 2,0 DDD/1.000 inwoners/dag. Dat is drie keer zo hoog als België, dat de tweede positie inneemt. In de andere landen ligt het gebruik tot 20 keer lager. In 2023 was in Nederland 1,34% van het gebruik in de geneesmiddelengroep cholesterolverlagers toe te schrijven aan alirocumab, evolocumab en inclisiran, gevolgd door Italië met 0,54%.  

Het gebruik van deze nieuwe cholesterolverlagers is in Nederland verantwoordelijk voor 76,2% van alle kosten aan cholesterolverlagers. Kanttekening hierbij is dat bij deze berekening gebruik is gemaakt van de lijstprijzen. Deze zijn mogelijk niet volledig accuraat, vanwege geheime prijsonderhandelingen.  

Een andere nieuwe cholesterolverlager, bempedoïnezuur, wordt in de verschillende landen nog weinig gebruikt.  

Conclusie 

Nederland kent een gemiddeld aantal gebruikers van cholesterolverlagers, vergeleken met andere Europese landen, maar het aandeel van de nieuwe middelen alirocumab, evolocumab en inclisiran is zowel qua gebruik als kosten hoog in vergelijking met de andere landen. De drie middelen zijn verantwoordelijk voor 1,34% van het gebruik van cholesterolverlagers, maar 76,2% van de kosten (gerekend met de lijstprijzen).  

Klik op onderstaande afbeelding om een visuele weergave van de samenvatting te downloaden.

Belang voor de praktijk 

In vergelijking met andere landen kent Nederland een opvallend hoog gebruik van nieuwe cholesterolverlagers. In het algemeen zijn Nederlandse artsen vaak terughoudend bij het starten van nieuwe geneesmiddelen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit eerdere analyses van het gebruik van nieuwe bloedglucoseverlagende middelen, directwerkende orale anticoagulantia (DOAC’s) en nieuwe geneesmiddelen bij migraine. Hiervan is bij de PCSK9-remmers geen sprake geweest: Nederlandse artsen behandelen meer patiënten met PCSK9-remmers dan hun buitenlandse collega’s. Of dit komt door ander beleid, ruimere toegang of andere factoren is onduidelijk. Ook is niet duidelijk of deze ruimere inzet zich terugbetaalt in een lagere incidentie van hart- en vaatziekten. Dit vraagt om meer onderzoek, om zodoende te kunnen concluderen hoe rationeel het gebruik van deze middelen is. 

Bron: 

Ter Hark S, Lambooij A, Dankers M. De introductie van nieuwe cholesterolverlagende middelen in Europa. Een landenvergelijking van het gebruik en de kosten. Oktober 2024.