Blijvend gewichtsverlies met semaglutide of liraglutide?

Hoe werken liraglutide en semaglutide?

Liraglutide (Saxenda ^®) en semaglutide (Wegovy^®) zijn GLP1-agonisten die geregistreerd zijn voor patiënten met obesitas en overgewicht met gewicht-gerelateerde comorbiditeit. Liraglutide is in tegenstelling tot semaglutide ook in Nederland beschikbaar voor de behandeling van obesitas en overgewicht. GLP1-agonisten bootsen het effect van het incretinehormoon GLP1 na. Incretinehormonen verminderen het hongergevoel en verhogen het gevoel van verzadiging. Dit leidt tot minder voedselinname, wat resulteert in gewichtsverlies (SmPC’s). In een lagere dosering zijn liraglutide en semaglutide ook geregistreerd voor de behandeling van DM2 bij volwassenen (FK, 2023).

Wat is het effect van liraglutide en semaglutide op gewichtsverlies?

Behandeling met liraglutide en semaglutide geeft in vergelijking met placebo significant gewichtsverlies, zoals te zien in tabel 1. Voor liraglutide was het gewichtsverlies ten opzichte van placebo ongeveer 5%. Bij semaglutide was dit 10 tot 12%. Het effect van beide GLP1-agonisten bereikte een plateau. Voor liraglutide was het effect maximaal rond de 40 weken en bij semaglutide rond de 60 weken. Bij liraglutide lijkt het effect na 3 jaar licht af te nemen. Deze afname is niet terug te zien bij semaglutide, maar de follow-up was ook een jaar korter (2 jaar versus 3 jaar). Er is tot nu toe één vergelijkende studie met liraglutide en semaglutide gedaan. Patiënten kregen in de STEP-8 studie dagelijks liraglutide of placebo, of wekelijks semaglutide of placebo. Alle patiënten kregen daarnaast leefstijlinterventie. Na 68 weken was het gemiddelde gewichtsverlies met semaglutide 15,8% vergeleken met placebo. Bij liraglutide was dit 6,4% vergeleken met placebo. Het verschil in het gewichtsverlies tussen semaglutide en liraglutide was statistisch significant (9,4%; 95%BI=6,8 tot 12,0%) (Rubino, 2022).

Tabel 1. Effect van liraglutide en semaglutide op gewichtsverlies.

*Patiënten met prediabetes op baseline werden na 56 weken geïncludeerd voor een vervolgstudie van 2 jaar. Prediabetes werd gedefinieerd als een gestoorde glucosetolerantie (glucosewaarde 7,8 tot 11,0 mmol/l) of gestoorde nuchtere glucosewaarde (glucosewaarde 5,6 tot 6,9 mmol/l) (ADA, 2010).
** Een selectie van de patiënten die meededen aan de STEP-1 studie is na de studie gevolgd tot één jaar na het stoppen van de behandeling. In deze studie is er gekeken naar de gewichtsverandering en de verandering in secundaire eindpunten bij het stoppen van de behandeling met semaglutide.

Wat is het effect van stoppen van de behandeling met liraglutide of semaglutide?

Na het stoppen van de behandeling met liraglutide of semaglutide neemt het lichaamsgewicht weer toe. Voor liraglutide is dit onderzocht in een vervolg van de SCALE-studie Obesity en prediabetes. Deze studie onderzocht het effect van stoppen op het gewichtsverlies na de behandelperiode, gedurende een follow-up van 12 weken bij patiënten zonder prediabetes. Onderzoekers randomiseerden de patiënten met liraglutide opnieuw naar placebo of het continueren van liraglutide. Bij patiënten die liraglutide continueerden, steeg het gewicht met 0,7 procent. Bij patiënten die switchten naar placebo steeg het gewicht met 2,9 procent (verschil -2,2%; 95%BI=-2,6 tot -1,8%) (Pi-Sunyer, 2015).

Voor semaglutide is het effect van stoppen het langst onderzocht in de STEP-1 extensiestudie. Patiënten uit de STEP-1 studie werden na de initiële behandelperiode (68 weken) met semaglutide of placebo gevolgd tot 1 jaar na het stoppen van de behandeling. Ook de leefstijlinterventie is tijdens de extensiestudie gestopt. Het gemiddelde gewicht bij semaglutide steeg met 11,6%. Bij placebo was dit 1,9% (Wilding, 2022).

Het is niet bekend tot hoever het gewicht uiteindelijk toeneemt. Het Assessment Report van liraglutide geeft aan dat na het staken van liraglutide gewichtstoename tot het uitgangsniveau wel verwacht wordt (Assessment Report, 2015). Dit is in het Assessment Report van semaglutide niet aangegeven (Assessment Report, 2022). In de STEP-1 extensiestudie lijkt de gewichtstoename 52 weken na het staken van de behandeling echter nog geen maximum te hebben bereikt (Wilding, 2022). Een langere follow-up zal daarom nodig zijn om te kunnen bepalen of het lichaamsgewicht weer stijgt tot het uitgangsniveau.

Conclusie

Zowel liraglutide als semaglutide geeft gewichtsverlies ten opzichte van placebo bij patiënten met leefstijlinterventies. Op een termijn van 3 jaar lijkt het lichaamsgewicht bij behandeling met liraglutide weer licht toe te nemen. Dit effect is met semaglutide op een kortere termijn van 2 jaar niet te zien. Het stoppen van de behandeling leidt bij beide GLP1-agonisten tot een gewichtstoename van gemiddeld 65 procent van het verloren gewicht. Het is niet bekend of het gewicht weer toeneemt tot het uitgangsniveau van vóór de behandeling, daarvoor is een langere follow-up nodig.

• EMA. SmPC Saxenda. 2023
• EMA. SmPC Wegovy. 2023
• Pi-Sunyer X et al. A randomized, controlled trial of 3.0 mg of liraglutide in weight management. N Engl J Med 2015;373(1):11-22.
• Le Roux CW et al. 3 years of liraglutide versus placebo for type 2 diabetes risk reduction and weight management in individuals with prediabetes: a randomised, double-blind trial. Lancet 2017;389(10077):1399-1409.
• Wilding JPH et al. Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity. N Engl J Med 2021;384:989-1002.
• Wilding JPH et al. Weight regain and cardiometabolic effects after withdrawal of semaglutide: The STEP 1 trial extension. Diabetes Obes Metab 2022; 24(8): 1553- 1564.
• Wadden TA et al. Effect of Subcutaneous Semaglutide vs Placebo as an Adjunct to Intensive Behavioral Therapy on Body Weight in Adults With Overweight or Obesity. The STEP 3 Randomized Clinical Trial. JAMA 2021;325(14):1403-1413.
• Rubino DM et al. Effect of Weekly Subcutaneous Semaglutide vs Daily Liraglutide on Body Weight in Adults With Overweight or Obesity Without Diabetes: The STEP 8 Randomized Clinical Trial. JAMA 2022; 327(2): 138-150.
• Novonordisk. Wegovy™ demonstrated significant and sustained weight loss in two-year study in adults with obesity. 5 november 2021.
• Rubino D et al. Effect of Continued Weekly Subcutaneous Semaglutide vs Placebo on Weight Loss Maintenance in Adults With Overweight or Obesity. The STEP 4 Randomized Clinical Trial. JAMA 2021;325(14):1414-25.