Jaarbeeld 2020 - Biologische medicijnen

In het kort

Biologische geneesmiddelen zijn geneesmiddelen waarvan de werkzame stof geproduceerd is door levende organismen. Een biosimilar is een kopie van een al bestaand biologisch geneesmiddel dat uit patent is. De werkzaamheid en veiligheid is gelijkwaardig aan het oorspronkelijke geneesmiddel. Door lagere kosten zijn met biosimilars echter meer patiënten te behandelen met dezelfde of lagere kosten.
 

Het IVM leverde in 2020 een belangrijke bijdrage aan de verbetering van kennis en acceptatie van biosimilars, zowel in de ziekenhuizen als in de huisartsenpraktijk. In het Biosimilars Op Maat (BOM)-programma zijn verschillende ondersteunende en educatieve materialen ontwikkeld voor de tweedelijnszorg (ziekenhuiszorg). 83% van de Nederlandse ziekenhuizen nam deel aan het BOM-programma en is actief met deze materialen aan de slag gegaan. De komst van vijf biosimilars in de Nederlandse ziekenhuizen heeft geleid tot een afname van zorgkosten met ruim € 300 miljoen op jaarbasis (2019). Daarnaast is ook een kwart meer patiënten met deze vijf middelen behandeld. Het BOM-programma heeft mede bijgedragen aan de afname van de geneesmiddeluitgaven binnen deze groep geneesmiddelen in de Nederlandse ziekenhuizen.

Met het op de markt komen van biosimilar insulines maken ook eerstelijns zorgverleners kennis met biosimilars. In 2020 startte het IVM, in samenwerking met DIHAG en IBN, het project Doelmatig insulinegebruik 1^e lijn. Door middel van gesprekken met zorgverleners en zorgverzekeraars zijn knelpunten en succesfactoren bij het omzetten van een insuline naar zijn biosimilar in kaart gebracht. De belangrijkste knelpunten die zij benoemden zijn onvoldoende afstemming tussen zorgverleners, onvoldoende kennis over biosimilar insulines en het beperkt toepassen van de NDF-aandachtspunten. Uit de daarop volgende behoeftepeiling onder zorgverleners bleek vooral behoefte aan materialen die de kennis vergroten, samenwerking bevorderen en het gesprek met de patiënt ondersteunen. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een toolbox met 13 producten.