Jaarbeeld 2022 - Opioïden

In het kort

Sinds 2019 is het IVM projectleider van de Taakgroep Gepast gebruik van opioïden. In 2022 verscheen de richtlijnmodule Gepast opioïdengebruik voor de tweede lijn. Ook onderzocht het IVM het voorschrijven van opioïden door medisch specialisten. In december 2022 sloot de Taakgroep haar activiteiten af. Mede door de activiteiten van deze taakgroep is er een trendbreuk ontstaan in het alsmaar groeiende gebruik van deze geneesmiddelen.

 

De Taakgroep Gepast gebruik van opioïden bestaat uit vertegenwoordigers van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de wetenschappelijke verenigingen van anesthesiologen (NVA) en van verslavingsartsen (VVGN), de KNMP (openbaar apothekers), de NVZA (ziekenhuisapothekers), en de Patiëntenfederatie Nederland. De projectleiding is in handen van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM). De taakgroep wordt gefinancierd door het Ministerie van VWS.

In 2022 lag de focus op het voorschrijven van opioïden door medisch specialisten. Samen met de Taakgroep Gepast gebruik van opioïden ontwikkelde het IVM materialen om ziekenhuizen te helpen bij het implementeren van de richtlijnmodule Gepast opioïdengebruik. In de Monitor opioïden tweede lijn onderzocht het IVM bij welke diagnoses de medisch specialisten het vaakst opioïden voorschrijven. Niet geheel verrassend waren chirurgische ingreep een belangrijke reden van voorschrijven. Ook kwaliteitsaspecten, zoals het voorschrijven van andere pijnstillers en de duur van de voorschriften zijn onderzocht. Hierbij was een aanzienlijke variatie zichtbaar tussen de ziekenhuizen. Het rapport hierover verschijnt begin 2023.

Daarnaast adviseerde het IVM drie regionale initiatieven en drie lokale FTO-groepen over het bevorderen van gepast gebruik van opioïden. De FTO-module ‘Gepast gebruik van opioïden’ behoort sinds 2019 tot de meest gedownloade modules, met in 2022 maar liefst 215 downloads. De samenwerking met onderzoeksconsortium TAPTOE werd geïntensiveerd, waarbij de deelnemers aan het onderzoek gebruik maken van de door het IVM en de Taakgroep ontwikkelde e-learnings. Ten slotte organiseerde de Taakgroep een afsluitend symposium, waarin de leden van de Taakgroep terugblikten op de samenwerking. Maar ook keken zij vooruit naar de activiteiten die de beroepsgroepen de komende jaren ontplooien op dit gebied.