Medicijngebruiker krijgt graag bijsturing van expert

Hanneke Zwikker, adviseur IVM, geeft in het Pharmaceutisch Weekblad (nummer 26) haar reactie op de uitkomsten van de Pijnpeiling 2019. Aan dit onderzoek hebben ruim 600 leden van het Medicijnpanel van het IVM deelgenomen. 

Onderstaand lees je het complete artikel.
 

Medicijngebruiker krijgt graag bijsturing van expert

Medicijngebruikers  overschatten hun eigen kennis over pijnstillers, toch hebben ze behoefte aan een deskundige voor vragen over zelfzorgmiddelen en andere medicatie. Dat concludeert adviseur Hanneke Zwikker van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik uit de Pijnpeiling 2019, waaraan ruim zeshonderd mensen meededen. Consumenten stellen vragen liefst mondeling: "Ze hebben er graag een gezicht bij.”

“Zo’n  63% van de deelnemers aan onze enquête weet niet of ontstekingsremmende pijnstillers veilig gebruikt kunnen worden in combinatie met bloedverdunners, terwijl bloedverdunners door veel chronische patiënten gebruikt worden”, zegt Hanneke Zwikker, adviseur bij het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM). “Daar zit een risico, waar je als zorgverlener alert op moet zijn.”

Zwikker baseert zich op uitkomsten van de Pijnpeiling 2019 waaraan ruim zeshonderd leden van het Medicijnpanel van het IVM deelnamen. Het door het IVM opgerichte panel wordt ingezet ter ondersteuning van specifieke vragen over farmaceutische zorg. “Op die manier hebben medicijngebruikers een stem bij het verbeteren van farmaceutische zorgverlening.”

In z’n algemeenheid kun je volgens Zwikker zeggen dat de kennis over pijnstillers bij veel mensen tekortschiet, terwijl ze zelf denken voldoende te weten.  Toch geven consumenten in de pijnpeiling ook aan dat ze behoefte hebben aan een deskundige aan wie ze vragen over zelfzorgmiddelen en andere medicatie kunnen stellen. “Liefst mondeling”, zegt Zwikker, “Ze hebben er graag een gezicht bij.”  

Dat ze vaak niet zelf het initiatief nemen voor het stellen van vragen betekent niet dat mensen niet openstaan voor advies, benadrukt Zwikker. “75% van de ondervraagden vindt het nuttig als de drogist ongevraagd informatie geeft. Met name risicowaarschuwingen vinden ze belangrijk. Met deze bevindingen kan de apotheker zijn voordeel doen.”

Er is één kanttekening, zegt Zwikker, het Medicijnpanel van het IVM is niet helemaal representatief voor de samenleving. Het bestaat merendeels uit chronisch zieken, van wie meer dan 90% minimaal één geneesmiddel gebruikt, en vrouwen en personen van middelbare leeftijd en ouderen zijn oververtegenwoordigd. “Ook melden deelnemers zich online aan, analfabeten en digibeten vallen daarmee buiten de boot.”

Tegelijkertijd kun je constateren dat chronische patiënten de grootste gebruikers van geneesmiddelen en zelfzorgmiddelen zijn, het vaakst vragen hierover hebben en de meeste behoefte hebben aan betrouwbare informatie. Uit een vergelijking met onderzoeksresultaten van Nivel, dat wel gebruik maakt van een representatief consumentenpanel, blijkt ook dat deze grotendeels overeenkomen met de bevindingen van het IVM [1,2].

Hoewel consumenten het liefst pijnstillers bij de drogist kopen, hebben zij het meeste vertrouwen in de informatie die door apothekers en andere zorgspecialisten wordt verstrekt, zegt Zwikker. “Bijna 70% gaat bij voorkeur naar de apotheek als ze advies willen over zelfzorggeneesmiddelen zoals pijnstillers. Sociale media en de supermarkt worden als minst betrouwbare informatiebronnen gezien.” (zie figuur op www.pw.nl)

Het IVM heeft ondertussen alweer een nieuwe onderzoeksvraag bedacht: hoe denken mensen over zelfzorgproducten in relatie tot COVID-19? Zwikker: “We willen weten welke aannames consumenten doen en hoe die zich verhouden tot valse claims over deze middelen in de media.”
 

Zie voor literatuurreferenties en een figuur:  www.pw.nl

Dit artikel is verschenen in Pharmaceutisch Weekblad nummer 26 (auteur Maarke Roelofs).