Wat hebben nascholing en Belgische etiquette met elkaar gemeen?

Jaren geleden had ik een etentje met een groep Nederlanders en één Belgische dame. De avond was uitermate gezellig en na afloop gingen we allemaal naar de ober om ons eigen deel af te rekenen. Ik kan niet ontkennen dat ik dat nogal gênant vond met een Belgische erbij: die deden immers niet zo moeilijk, daar betaalde gewoon iemand voor de hele groep. Tot ik de Belgische later nog eens sprak en ze me vertelde hoe prettig ze dit Nederlandse systeem vond. In België hield je een onuitgesproken schuld bij degene die betaalde, een schuld die op één of andere manier terugbetaald moest worden. In Nederland was je na die ene avond volkomen vrij in je keuze of er een vervolg kwam of niet.

Voorschrijven

Terwijl de etende Nederlander maar al te graag zijn eigen rekening betaalt en zijn onafhankelijkheid behoudt, laat de Nederlandse voorschrijver zijn deskundigheidsbevordering graag betalen door de farmaceutische industrie. Iedere voorschrijver zal ter verdediging zeggen dat hij prima in staat is om de geboden informatie goed te wegen en een eigen, professionele afweging te maken en er is geen reden om daaraan te twijfelen. Maar er gebeurt ondertussen ook nog iets anders en dat weten farmamarketeers maar al te goed. Met elke gratis folder, FTO-begeleiding, informatieset, hulpmiddel, nascholing of e-learningcursus die een voorschrijver krijgt, bouwt hij een beetje ‘schuld’ op bij de gratis gever. Subtiel en onuitgesproken. Die ‘schuld’ kan hij maar op één manier inlossen en dat is door het voorschrijven van een geneesmiddel van de fabrikant. Hoe hoger de gevoelde schuld, hoe vaker dit zal gebeuren. Tot de voorschrijver voor zichzelf weer een gevoel van evenwicht ervaart. Maar dan ligt de uitnodiging voor de volgende interessante, gratis, nascholing alweer op de mat.

Onafhankelijk kader

Als Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) merken we keer op keer hoe moeilijk het is om voorschrijvers te laten betalen voor farmaceutische nascholing. Terwijl we zoveel boeiende, relevante onderwerpen zouden kunnen aanbieden. Zouden willen aanbieden. Verpleegkundig specialisten, ook een groep met voorschrijfbevoegdheid, weten de weg naar ons intussen wel goed te vinden. Zijn zij nog niet gevonden door de farmaceutische industrie? Of realiseren ze zich simpelweg dat ze een onafhankelijk kader nodig hebben om de informatie van de farmamarketeers goed te kunnen wegen? Voorlopig zijn we bij het scholen van voorschrijvers nog flink afhankelijk van subsidies om de kosten te dekken. Hoe ironisch dat we daarmee juist ook die gratis nascholingen in stand houden. Met als enige verschil dat de subsidieverstrekker goede informatievoorziening centraal stelt en niet degene is die zijn producten wil verkopen.

Deskundigheidsbevordering

Het IVM pleit al jaren voor een onafhankelijk nascholingsinstituut voor voorschrijvers als tegenhanger voor de invloed van de farmaceutische industrie. Tot nu toe met weinig resultaat. Door de ervaringen in de corona-epidemie neemt de roep om minder marktwerking in de zorg toe. Hoe mooi zou het zijn als we over enkele jaren kunnen constateren dat deze roep ook zijn weerklank heeft gevonden als het gaat om deskundigheidsbevordering? Onze Belgische gast zal er blij mee zijn.

Monique Dirven, manager scholing en advies

 

Dit artikel ' Wat hebben nascholing en Belgische etiquette met elkaar gemeen?' is verschenen in de laatste editie van de HuisartsenService (nr. 1 / 2021).