Flinke verschillen bij het voorschrijven opioïden in ziekenhuis

Pijn na operatieve ingrepen is de meest voorkomende reden om opioïden voor te schrijven door medisch specialisten. Dat blijkt uit onderzoek dat het IVM en LOGEX uitvoerden op data van 15 ziekenhuizen. Tussen de deelnemende ziekenhuizen waren verschillen zichtbaar in aspecten als voorschrijven en behandelduur. Afhankelijk van het ziekenhuis krijgt bij een heupfractuur tussen 20 en 72% van de patiënten een recept voor opioïden voor gebruik buiten het ziekenhuis. Het laat zien dat er forse winst te behalen valt in het verantwoorder voorschrijven van opioïde pijnstillers in ziekenhuizen.

Tussen 2010 en 2017 nam het gebruik van opioïden in het algemeen, en oxycodon in het bijzonder, sterk toe in Nederland. Dit heeft geleid tot zorgen over mogelijke nadelige gevolgen. Een belangrijk deel van de toename van het gebruik bleek toe te schrijven aan het vaker voorschrijven van opioïden door medisch specialisten voor gebruik buiten het ziekenhuis. In tegenstelling tot bij huisartsen zijn de redenen van voorschrijven bij medisch specialisten niet systematisch in kaart gebracht. Ook de duur van het gebruik bij verschillende diagnoses en het gebruik van andere analgetica naast opioïden is niet onderzocht.

Het eerste deel van dit rapport bevat een globale verkenning aan welke patiënten en bij welke aandoeningen opioïden worden voorgeschreven. In het tweede deel van het rapport is het voorschrijven van opioïden en andere analgetica voor vijf diagnoses meer diepgaand onderzocht. Het rapport betreft gegevens van 2019 tot en met 2021 uit 15 ziekenhuizen (3 academische, 6 topklinisch en 6 algemeen) over alle episodes waarin een of meer analgetica zijn voorgeschreven.

De bevindingen uit dit rapport kunnen behulpzaam zijn bij het selecteren van die diagnoses waarbij veel patiënten opioïden voorgeschreven krijgen. Deze diagnoses komen als eerste in aanmerking voor het voeren van een discussie over gepast gebruik en het opstellen van concrete aanbevelingen voor voorschrijvers.

Het project Monitor Opioïden tweede lijn bestond naast dit rapport ook uit een dashboard voor deelnemende ziekenhuizen en twee spiegelbijeenkomsten. Tijdens de spiegelbijeenkomsten bespraken vertegenwoordigers van deelnemende ziekenhuizen en de onderzoekers de uitkomsten.

Lees het rapport

Het volledige rapport van het onderzoek van IVM en LOGEX kun je downloaden via onderstaande button.
 

Aantal en percentage episodes met en zonder (extramurale) opioïden naar behandelend specialisme, in de periode 2019 tot en met 2021