Aanknopingspunten om veilig gebruik van medicatie te bevorderen

Valrisico

In 2021 gebruikte bijna een kwart van de patiënten van 80 jaar of ouder geneesmiddelen uit twee of meer verschillende valrisicoverhogende geneesmiddelgroepen. Bij deze patiënten kan beoordeeld worden of het mogelijk is om één of meer geneesmiddelen af te bouwen.

Hart- of nierfalen

NSAID’s kunnen bij patiënten met hartfalen die gelijktijdig RAS-remmers en diuretica gebruikten tot complicaties leiden zoals acute verergering van hartfalen of nierfalen. In 2021 waren er bijna 90.000 patiënten die gelijktijdig RAS-remmers, diuretica en een NSAID gebruikten. Wij roepen artsen en apothekers op om na te gaan of het NSAID gestopt kan worden.

Antitrombotische behandeling

Bij langdurig gebruik van twee of drie antitrombotica kan het risico op een ernstige bloeding hoger zijn dan de beschermende werking tegen de afsluiting van de bloedvaten door trombose. In 2021 waren er ruim 97.000 patiënten die duale therapie van een salicylaat en een P2Y1-remmer gebruikten. Ruim 6.000 patiënten gebruikten duale therapie langer dan 12 maanden. In 2021 waren er ongeveer 2.900 patiënten met triple therapie (tripletherapie bestaat uit de gelijktijdige combinatie van duale therapie met een remmer van bloedstollingsfactoren). Iets minder dan 100 patiënten gebruikten triple therapie langer dan zes maanden. Onze aanbeveling is om na te gaan of bij de patiënten die duale of triple therapie langer gebruiken dan de maximale duur volgens de richtlijn het gebruik van een of meer antitrombotica gestaakt kan worden.

Aan de slag

Apothekers en huisartsen kunnen aan de hand van de gegevens uit deze monitor medicatieveiligheid bevorderen. Regionale variatie geeft aanwijzingen waar de regionale samenwerkingsverbanden, zoals zorggroepen, actie kunnen ondernemen. Met de lokale cijfers en patiëntenlijsten die apothekers kunnen opvragen bij SFK en de ondersteunende materialen van het IVM kunnen zij samen met artsen de medicatieveiligheid nog verder bevorderen.

Percentage gebruikers van 80 jaar of ouder die één of meer geneesmiddelen uit maximaal één valrisicoverhogende geneesmiddelgroep gebruiken in 2021

Infographic Medicatieveiligheid

Naast de themarapportage heeft het IVM ook een infographic ontwikkeld. Download de infographic voor een korte en visuele weergave van de landelijke en regionale trends bij het voorschrijven van geneesmiddelgroepen die in verband worden gebracht met risico’s voor de medicatieveiligheid. De belangrijkste geneesmiddelgroepen zijn de benzodiazepines, antidepressiva, bloeddrukverlagende middelen, opioïden en antipsychotica.